Hydrochlorotiazyd jest lekiem z grupy diuretyków tiazydowych, powszechnie stosowanym w leczeniu nadciśnienia tętniczego i obrzęków różnego pochodzenia. Lek ten wpływa bezpośrednio na procesy zachodzące w kanalikach nerkowych, zwiększając wydalanie moczu, a tym samym, obniża ciśnienie tętnicze. W ramach niniejszego artykułu przyjrzymy się szczegółowo mechanizmowi działania hydrochlorotiazydu oraz jego farmakokinetyce.
Mechanizm działania hydrochlorotiazydu
Pierwszym i najważniejszym aspektem działania hydrochlorotiazydu jest jego bezpośredni wpływ na procesy zachodzące w kanalikach nerkowych. Lek ten hamuje zwrotny transport jonów sodowych w kanalikach dystalnych krętych nefronu. Efektem tego jest zwiększenie wydalania sodu i wody z moczem – procesy te są znane jako natriureza i diureza.
Należy jednak pamiętać, że zwiększone wydalanie sodu pociąga za sobą wydalanie jonów potasu. Jest to wynikiem zahamowania wymiany jonów sodu i potasu w kanalikach dystalnych. W efekcie długotrwałego stosowania hydrochlorotiazydu może dojść do powstania łagodnej postaci alkalozy metabolicznej, charakteryzującej się niskim poziomem potasu i chlorków we krwi (hipokaliemia i hipochloremia).
Hydrochlorotiazyd powoduje także niewielkie zmniejszenie przesączania kłębuszkowego, co zawęża spektrum jego zastosowania u osób z niewydolnością nerek. Z drugiej strony, lek ten jest skuteczny w obniżaniu ciśnienia tętniczego u pacjentów z nadciśnieniem, przez co znajduje szerokie zastosowanie w leczeniu tej choroby.
Jaka jest farmakokinetyka hydrochlorotiazydu?
Farmakokinetyka to nauka, która opisuje losy leku w organizmie pacjenta.
Właściwości farmakokinetyczne hydrochlorotiazydu wskazują na to, że tiazydy są wchłaniane z przewodu pokarmowego w różnym stopniu. Początek działania hydrochlorotiazydu po podaniu doustnym występuje po około 2 godzinach, a maksymalny efekt obserwuje się po około 3 – 6 godzinach od podania.
Tiazydy, w tym hydrochlorotiazyd, przenikają do przestrzeni pozakomórkowych i przekraczają barierę łożyskową, natomiast nie przenikają przez barierę krew-mózg. Lek łączy się z białkami osocza w około 40-68%.
Hydrochlorotiazyd w zasadzie nie jest metabolizowany w organizmie pacjenta i jest eliminowany z moczem, głównie w postaci niezmienionej. W ciągu 24 godzin wydala się nie mniej niż 61% leku.
Hydrochlorotiazyd wydalany jest w procesach przesączania w kłębuszkach nerkowych oraz czynnego wydzielania w kanaliku proksymalnym. Okres półtrwania hydrochlorotiazydu, czyli czas potrzebny do usunięcia połowy dawki leku z organizmu, wynosi od 5,6 do 14,8 godzin.
W przypadku pacjentów z niewyrównaną niewydolnością serca lub zaburzeniami czynności nerek proces wydalania hydrochlorotiazydu może przebiegać wolniej niż u osób zdrowych. Dlatego w takich sytuacjach ważne jest dostosowanie dawki leku. Lekarz może zalecić zmniejszenie dawki hydrochlorotiazydu lub przedłużenie interwałów między kolejnymi dawkami, aby uniknąć kumulacji leku w organizmie.
Podsumowanie
Hydrochlorotiazyd jest ważnym lekiem w terapii nadciśnienia tętniczego. Działa poprzez hamowanie zwrotnego transportu jonów sodowych w nerkach, co prowadzi do zwiększonej diurezy. Jego farmakokinetyka wskazuje na szybkie i skuteczne wchłanianie, dystrybucję i eliminację głównie w postaci niezmienionej wraz z moczem. Pomimo pewnych ograniczeń, takich jak ryzyko hipokaliemii, hydrochlorotiazyd jest istotnym elementem w leczeniu nadciśnienia tętniczego.
Bibliografia
http//chpl.com.pl/data_files/2013-02-13_smpc_hydrochlorothiazid_polpharma_25mg_2012_06p.pdf
